02.04.2012 02:01
TOPRAKTA DOĞRUDAN KULLANILAN MADENLER.
Silvinit (KCl.NaCl) : Ham Sodyum Potasyum Klorür Tuzu (Potasyum).
Silvit / Silvin (KCl) : Potasyum Klor (Potasyum).
Karnalit (KMgCl3.6H2O) : Ham Magnezyum Potasyum Klorür Tuzu (Potasyum ve magnezyum).
Kainit (KMgSO4Cl.3H2O) : Ham Magnezyum Klorür Tuzu (Potasyum, magnezyum ve kükürt).
Langbeinit (K2Mg2(SO4)3) : K.Mag veya Sul-Po-Mag (Potasyum, magnezyum ve kükürt).
Kalinit (KAl(SO4)2.11H2O) : Potasyum Şapı (Potasyum ve kükürt).
Alunit (KAl3(SO4)2.(OH)6 : Şap Taşı (Potasyum ve kükürt).
Yumuşak Kaya Fosfatı : (Fosfor ve kalsiyum)
Apatit (Ca5(PO4)3.(OH,F,Cl)) : Kalsiyum Flor Fosfat (Fosfor, kalsiyum ve flor).
Krandalit (CaAl3(PO4)2(OH5).H2O) : Altimo Kalsiyum Fosfat (Fosfor ve kalsiyum).
Posfoflit (Zn2(Fe,Mg)(PO4)2.4H2O) : Doğal Çinko Demir Manganez Fosfatı (Fosfor, çinko, manganez, ve demir).
Magnezit / Manyezit (MgCO3) : Magnezyumlu Karbonat (Magnezyum).
Epsomit (MgSO4.7H2O) : Doğal Magnezyum Sülfat Tuzu (Magnezyum ve kükürt).
Kieserit (MgSO4.H2O) : Doğal Magnezyum Sülfat Tuzu (Magnezyum ve kükürt).
Talk (3MgO.4SiO2.H2O) : Magnezyum Silikat (Magnezyum).
Sepiolit / Lüle Taşı (Mg4Si6O15(OH)2.6H2O) : (Magnezyum).
Magnezyum Hidroksit (Mg(OH)2) : Mineral; Brucide (Mg(OH)2) (Magnezyum).
Magnezyum Klorit (MgCl2.6H2O): (Magnezyum).
Kalsit / Kireç Taşı (CaCO3) : Doğal Kalsiyum Karbonat (Toprak düzenleyicisi ve kalsiyum).
Tebeşir (CaCO3) : Doğal Kalsiyum Karbonat (Toprak düzenleyicisi ve kalsiyum).
Mermer ve Traverten (CaCO3) : Doğal Kalsiyum Karbonat (Toprak düzenleyicisi ve kalsiyum).
Alçı Taşı / Jibs (CaSO3.2H2O) : Doğal Kalsiyum Sülfat (Toprak düzenleyicisi, kalsiyum ve kükürt).
Dolomit (CaMg(CO3)2) : Doğal Magnezyum Kalsiyum Karbonat (Toprak düzenleyicisi, kalsiyum ve magnezyum).
Aragonit ((CaSr,Pb, Zn)CO3) : (Toprak düzenleyicisi, kalsiyum ve çinko).
Marn (CaCO3+Kil) : (Toprak düzenleyicisi ve Kalsiyum).
Bentonit : (Toprak düzenleyicisi).
Kaolin (Al2Si2O5(OH)4) : (Böceklenme ve hastalık önleyici) .
Atapulgit (Mg5Si8O20(OH)2.4H2O) : (Magnezyum).
Zeolit / Klinoptilolit/ Klino ((Na,K,Ca)2-3Al3(Al,Si)2Si13O36·12(H2O)) : (Toprak düzenleyicisi ve potasyum).
Perlit : Doğal Kalsiyum Potasyum Alüminyum Silikat (Toprak düzenleyicisi).
Profillit (AlSi2O5OH) : (İnsektisitler ve fungusidler için taşıyıcı).
Manganez Sülfat (MnSO4) : Mineraller; Jokokuite (MgSO4.5H2O), Szmikite, Mallardite (Manganez ve kükürt)
Manganez Oksit (MnO2) : Mineraller; Pyrolusite (MnO2), Brannite, Manganite, Hausmannite (manganez)
Borat : Doğal bor mineralleri (Bor)
Mika (Biotit) (K(Mg,Fe)3(AlSi3O10)(OH)2) : (Potasyum, Magnezyum ve demir).
Şili Nitratı (NaNO3) : Sodium Nitrate (Azot)
Demir Sülfat : Doğal Demir sülfat Madeni. Mineraller; Melanterite (FeSO4.7H2O), Pyrite (FeS2), (FeSO4.4H2O) ...vb (Kükürt ve demir).
Demir Karbonat : Doğal Demir Karbonat Madeni. Mineral; Siderite (FeCO3) (Demir).
Çinko Sülfat : Mineral ; Goslarite (ZnSO4.7H2O) (Çinko).
Sodyum Sülfat : Mineral ; Thenardite (NaSO4) (Kükürt).
Kükürt : Doğal Kükürt Madeni (Kükürt ve toprak düzenleyicisi).
Glokoni / Glokonit / Yeşil Kum ((K,Na)(Fe+++,Al,Mg)2(Si,Al)4O10(OH)2) : (Potasyum, demir ve diğer elementler).
Granit : Kaya unu / Granit tozu : (Potasyum ve iz elementler).
Bazalt : Bazalt tozu (Potasyum, magnezyum, demir, manganez, çinko).
Buzultaş / Moren : (Potasyum, kalsiyum, demir, magnezyum ve iz elementler).
Feldspar (Potasyum Feldispar) (XAl(1-2)Si(2-3)O8) : (Potasyum).
Kaya Tuzu / Sodyum klorür (NaCl) : Ham işlenmemiş tuz (Toprak düzenleyicisi).
Diatomit / Kizilgur : Toprak düzenleyicisi
Tüf (NaK2Ca5Al3Si21O70.6H2O) : (Toprak düzenleyicisi ve potasyum).
Pomza / Sünger Taşı : (Toprak düzenleyicisi ve potasyum).
Vermikülit : Magnezyum alümino slikat kil minerali (Toprak düzenleyicisi ve magnezyum).
Leonardit : (Organik Toprak Düzenleyicisi).
Torf / Turba : (Organik Toprak Düzenleyicisi).
Gidya : (Organik Toprak Düzenleyicisi). (1646443902)
Toprak Düzenleyicilerinin Etkileri:
Asitik toprakta pH’ı artıranlar: Kalsit, tebeşir, traverten, mermer, dolomit, aragonit ve marn.
Alkali toprakta pH’ı düşürenler: Leonardit, torf, jibs ve kükürt.
Toprakta süzülmeyi artıranlar: Jibs ve perlit.
Toprakta hümik asit ve organik madde miktarını artıranlar: Leonardit, torf, gidya.
Toprağın işlenebilirliğini düzenleyenler: Leonardit, torf, kalsit gurubu, jibs, vermikülit, diatomit, perlit, pomza.
Toprağı nemli tutanlar: Leonardit, torf, perlit, vermikülit, diatomit, zeolit, pomza.
TARIMDA KULLANILAN DİĞER MADENLER
Dr. Selami İstanbulluoğlu
Maden Y. Mühendisi
Toprak, asıl olarak, kayaların parçalanıp ufalanması ve bu ufalanan parçacıkların birikmesi sonucu oluşur. Daha sonra üzerinde yetişen canlıların atıkları da toprağa organik madde ve besin elementleri ilavesi yapar. Ancak, bitkiler için gerekli olan besin elementlerinin ve toprağı düzenleyip canlı tutan moleküllerin çok büyük bir kısmı toprağa kendisini oluşturan kayalardan gelir. Bitkiler topraktaki bu elementleri ve molekülleri kullanarak azalmalarına neden olurlar. Bitkilerin yaşama sürekliliğinin sağlanabilmesi için eksilen elementlerin ve moleküllerin yerlerine geri konulması gerekir.
Tarım yapılmayan topraklarda eksilenlerin yerine yenilerinin konulması işini tabiatın kendisi üslenmiştir ve doğal bir denge kurulmuştur. Doğal olarak yetişen bitkilerin ölüp tekrar toprağa düşen kısımları, rüzgarla gelen tozlar, hayvan atıkları ve su ile gelenler eksilenlerin yerine yenilerinin konulmasında önemli kaynaklardır. Sonuç olarak, toprak ne kadar çoklukta besin verebilirse o kadar çoklukta ve büyüklükte bitki yetişir.
Tarım yapılan topraklarda ise, topraktan alınabilinecek en fazla verimi almak (yani topraktaki besin elementlerinin ve moleküllerin mümkün olan en fazla miktarını topraktan çekip almak) amaçlanır. İlave olarak, yetişen bitkilerin önemli bir kısmı insanların ve hayvanların kullanabilmesi için topraktan uzaklara taşınır ve sulama suyu ile kalan elementlerin ve moleküllerin de bir kısmı topraktan uzaklaştırılır. Bunların sonucu olarak da doğal denge bozulur ve toprak hızla fakirleşir.
Tarım topraklarında hızla eksilen besin elementlerinin ve faydalı moleküllerin yerlerine yenilerini koymanın en yaygın ve en güvenilir yöntemi ise tekrar toprağın oluştuğu kayalardan, yani MADENLERDEN, faydalanmaktır. Besin elementleri veya faydalı moleküller içeren madenler ya kimyasal işlemlerden geçirilerek kimyasal gübreler veya kimyasal toprak düzenleyicileri elde edilir, ya da hiçbir kimyasal işlemden geçirilmeden gübre olarak veya toprak düzenleyicisi olarak doğrudan toprağa eklenir.
Aşağıda, hiçbir kimyasal işlemden geçirilmeden, sadece kırılıp elenmesi gibi fiziksel işlemlerden geçirildikten sonra doğrudan toprakta gübre veya düzenleyici olarak kullanılan madenlerin listesi verilmektedir. Listedeki her maden için; varsa başka adı, kimyasal formülü, kısa açıklama ve içerdiği besin elementleri veya toprak düzenleyicisi olup olmadığı bilgileri de yer almaktadır.
Listenin hazırlanmasında Tarım Bakanlığı’nca yayımlanan “Tarımda Kullanılan Organik, Organomineral, Özel, Mikrobiyal ve Enzim İçerikli Organik Gübreler ile Toprak Düzenleyicilerin Üretimi, İthalatı, İhracatı, Piyasaya Arzı ve Denetimine Dair Yönetmelik” ile "Organik Tarımın Esasları Ve Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik" esas alınmıştır. Bu yönetmelikler ile tüm Avrupa ülkelerinin, ABD’nin, Kanada’nın, Rusya’nın, Çin’in, Japonya’nın ve Avustralya’nın aynı yönetmelikleri incelenmiştir. Yönetmeliklerde adı geçen madenler listelendikten sonra bu madenlerin Dünya piyasalarında gübre veya toprak düzenleyicisi olarak alınıp satılmadığına ve toprakta uygulanıp uygulanmadığına da ayrıca bakılmıştır.
Listedeki madenlerin bazıları Ülkemiz tarımcıları ve madencileri tarafından zaten yaygın olarak bilinmektedir ve kullanılmaktadır. Kullanılanların bazıları Ülkemiz madenlerinde üretilmekte, bazıları yurt dışından getirilmektedir. Listedeki madenlerin bazıları ise yaygın olarak bilinmemekte ve kullanılmamaktadır. Bu madenlerin hepsinin Ülkemizin maden ocaklarından üretilmeleri ve tarım topraklarında çok daha yaygın olarak kullanılması elbette ki Ülkemiz yararınadır. Bunun sağlanabilmesi için ise, öncelikle, madenciler ile tarımcıların daha kapsamlı bir işbirliği içerisinde olmaları gerekmektedir. Bu madenlerin aranıp bulunması, üretilmeleri ve tarımcıların istediği şekilde hazırlanmaları biz madencilerin işidir. Madenin gübre olarak veya toprak düzenleyicisi olarak kullanım şeklinin belirlenmesi, denenmesi, çiftçiye tanıtımı ve kabul ettirilmesi ise tarımcıların işidir.
Tarım yapılmayan topraklarda eksilenlerin yerine yenilerinin konulması işini tabiatın kendisi üslenmiştir ve doğal bir denge kurulmuştur. Doğal olarak yetişen bitkilerin ölüp tekrar toprağa düşen kısımları, rüzgarla gelen tozlar, hayvan atıkları ve su ile gelenler eksilenlerin yerine yenilerinin konulmasında önemli kaynaklardır. Sonuç olarak, toprak ne kadar çoklukta besin verebilirse o kadar çoklukta ve büyüklükte bitki yetişir.
Tarım yapılan topraklarda ise, topraktan alınabilinecek en fazla verimi almak (yani topraktaki besin elementlerinin ve moleküllerin mümkün olan en fazla miktarını topraktan çekip almak) amaçlanır. İlave olarak, yetişen bitkilerin önemli bir kısmı insanların ve hayvanların kullanabilmesi için topraktan uzaklara taşınır ve sulama suyu ile kalan elementlerin ve moleküllerin de bir kısmı topraktan uzaklaştırılır. Bunların sonucu olarak da doğal denge bozulur ve toprak hızla fakirleşir.
Tarım topraklarında hızla eksilen besin elementlerinin ve faydalı moleküllerin yerlerine yenilerini koymanın en yaygın ve en güvenilir yöntemi ise tekrar toprağın oluştuğu kayalardan, yani MADENLERDEN, faydalanmaktır. Besin elementleri veya faydalı moleküller içeren madenler ya kimyasal işlemlerden geçirilerek kimyasal gübreler veya kimyasal toprak düzenleyicileri elde edilir, ya da hiçbir kimyasal işlemden geçirilmeden gübre olarak veya toprak düzenleyicisi olarak doğrudan toprağa eklenir.
Aşağıda, hiçbir kimyasal işlemden geçirilmeden, sadece kırılıp elenmesi gibi fiziksel işlemlerden geçirildikten sonra doğrudan toprakta gübre veya düzenleyici olarak kullanılan madenlerin listesi verilmektedir. Listedeki her maden için; varsa başka adı, kimyasal formülü, kısa açıklama ve içerdiği besin elementleri veya toprak düzenleyicisi olup olmadığı bilgileri de yer almaktadır.
Listenin hazırlanmasında Tarım Bakanlığı’nca yayımlanan “Tarımda Kullanılan Organik, Organomineral, Özel, Mikrobiyal ve Enzim İçerikli Organik Gübreler ile Toprak Düzenleyicilerin Üretimi, İthalatı, İhracatı, Piyasaya Arzı ve Denetimine Dair Yönetmelik” ile "Organik Tarımın Esasları Ve Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik" esas alınmıştır. Bu yönetmelikler ile tüm Avrupa ülkelerinin, ABD’nin, Kanada’nın, Rusya’nın, Çin’in, Japonya’nın ve Avustralya’nın aynı yönetmelikleri incelenmiştir. Yönetmeliklerde adı geçen madenler listelendikten sonra bu madenlerin Dünya piyasalarında gübre veya toprak düzenleyicisi olarak alınıp satılmadığına ve toprakta uygulanıp uygulanmadığına da ayrıca bakılmıştır.
Listedeki madenlerin bazıları Ülkemiz tarımcıları ve madencileri tarafından zaten yaygın olarak bilinmektedir ve kullanılmaktadır. Kullanılanların bazıları Ülkemiz madenlerinde üretilmekte, bazıları yurt dışından getirilmektedir. Listedeki madenlerin bazıları ise yaygın olarak bilinmemekte ve kullanılmamaktadır. Bu madenlerin hepsinin Ülkemizin maden ocaklarından üretilmeleri ve tarım topraklarında çok daha yaygın olarak kullanılması elbette ki Ülkemiz yararınadır. Bunun sağlanabilmesi için ise, öncelikle, madenciler ile tarımcıların daha kapsamlı bir işbirliği içerisinde olmaları gerekmektedir. Bu madenlerin aranıp bulunması, üretilmeleri ve tarımcıların istediği şekilde hazırlanmaları biz madencilerin işidir. Madenin gübre olarak veya toprak düzenleyicisi olarak kullanım şeklinin belirlenmesi, denenmesi, çiftçiye tanıtımı ve kabul ettirilmesi ise tarımcıların işidir.
TOPRAKTA DOĞRUDAN KULLANILAN MADENLER.
Silvinit (KCl.NaCl) : Ham Sodyum Potasyum Klorür Tuzu (Potasyum).
Silvit / Silvin (KCl) : Potasyum Klor (Potasyum).
Karnalit (KMgCl3.6H2O) : Ham Magnezyum Potasyum Klorür Tuzu (Potasyum ve magnezyum).
Kainit (KMgSO4Cl.3H2O) : Ham Magnezyum Klorür Tuzu (Potasyum, magnezyum ve kükürt).
Langbeinit (K2Mg2(SO4)3) : K.Mag veya Sul-Po-Mag (Potasyum, magnezyum ve kükürt).
Kalinit (KAl(SO4)2.11H2O) : Potasyum Şapı (Potasyum ve kükürt).
Alunit (KAl3(SO4)2.(OH)6 : Şap Taşı (Potasyum ve kükürt).
Yumuşak Kaya Fosfatı : (Fosfor ve kalsiyum)
Apatit (Ca5(PO4)3.(OH,F,Cl)) : Kalsiyum Flor Fosfat (Fosfor, kalsiyum ve flor).
Krandalit (CaAl3(PO4)2(OH5).H2O) : Altimo Kalsiyum Fosfat (Fosfor ve kalsiyum).
Posfoflit (Zn2(Fe,Mg)(PO4)2.4H2O) : Doğal Çinko Demir Manganez Fosfatı (Fosfor, çinko, manganez, ve demir).
Magnezit / Manyezit (MgCO3) : Magnezyumlu Karbonat (Magnezyum).
Epsomit (MgSO4.7H2O) : Doğal Magnezyum Sülfat Tuzu (Magnezyum ve kükürt).
Kieserit (MgSO4.H2O) : Doğal Magnezyum Sülfat Tuzu (Magnezyum ve kükürt).
Talk (3MgO.4SiO2.H2O) : Magnezyum Silikat (Magnezyum).
Sepiolit / Lüle Taşı (Mg4Si6O15(OH)2.6H2O) : (Magnezyum).
Magnezyum Hidroksit (Mg(OH)2) : Mineral; Brucide (Mg(OH)2) (Magnezyum).
Magnezyum Klorit (MgCl2.6H2O): (Magnezyum).
Kalsit / Kireç Taşı (CaCO3) : Doğal Kalsiyum Karbonat (Toprak düzenleyicisi ve kalsiyum).
Tebeşir (CaCO3) : Doğal Kalsiyum Karbonat (Toprak düzenleyicisi ve kalsiyum).
Mermer ve Traverten (CaCO3) : Doğal Kalsiyum Karbonat (Toprak düzenleyicisi ve kalsiyum).
Alçı Taşı / Jibs (CaSO3.2H2O) : Doğal Kalsiyum Sülfat (Toprak düzenleyicisi, kalsiyum ve kükürt).
Dolomit (CaMg(CO3)2) : Doğal Magnezyum Kalsiyum Karbonat (Toprak düzenleyicisi, kalsiyum ve magnezyum).
Aragonit ((CaSr,Pb, Zn)CO3) : (Toprak düzenleyicisi, kalsiyum ve çinko).
Marn (CaCO3+Kil) : (Toprak düzenleyicisi ve Kalsiyum).
Bentonit : (Toprak düzenleyicisi).
Kaolin (Al2Si2O5(OH)4) : (Böceklenme ve hastalık önleyici) .
Atapulgit (Mg5Si8O20(OH)2.4H2O) : (Magnezyum).
Zeolit / Klinoptilolit/ Klino ((Na,K,Ca)2-3Al3(Al,Si)2Si13O36·12(H2O)) : (Toprak düzenleyicisi ve potasyum).
Perlit : Doğal Kalsiyum Potasyum Alüminyum Silikat (Toprak düzenleyicisi).
Profillit (AlSi2O5OH) : (İnsektisitler ve fungusidler için taşıyıcı).
Manganez Sülfat (MnSO4) : Mineraller; Jokokuite (MgSO4.5H2O), Szmikite, Mallardite (Manganez ve kükürt)
Manganez Oksit (MnO2) : Mineraller; Pyrolusite (MnO2), Brannite, Manganite, Hausmannite (manganez)
Borat : Doğal bor mineralleri (Bor)
Mika (Biotit) (K(Mg,Fe)3(AlSi3O10)(OH)2) : (Potasyum, Magnezyum ve demir).
Şili Nitratı (NaNO3) : Sodium Nitrate (Azot)
Demir Sülfat : Doğal Demir sülfat Madeni. Mineraller; Melanterite (FeSO4.7H2O), Pyrite (FeS2), (FeSO4.4H2O) ...vb (Kükürt ve demir).
Demir Karbonat : Doğal Demir Karbonat Madeni. Mineral; Siderite (FeCO3) (Demir).
Çinko Sülfat : Mineral ; Goslarite (ZnSO4.7H2O) (Çinko).
Sodyum Sülfat : Mineral ; Thenardite (NaSO4) (Kükürt).
Kükürt : Doğal Kükürt Madeni (Kükürt ve toprak düzenleyicisi).
Glokoni / Glokonit / Yeşil Kum ((K,Na)(Fe+++,Al,Mg)2(Si,Al)4O10(OH)2) : (Potasyum, demir ve diğer elementler).
Granit : Kaya unu / Granit tozu : (Potasyum ve iz elementler).
Bazalt : Bazalt tozu (Potasyum, magnezyum, demir, manganez, çinko).
Buzultaş / Moren : (Potasyum, kalsiyum, demir, magnezyum ve iz elementler).
Feldspar (Potasyum Feldispar) (XAl(1-2)Si(2-3)O8) : (Potasyum).
Kaya Tuzu / Sodyum klorür (NaCl) : Ham işlenmemiş tuz (Toprak düzenleyicisi).
Diatomit / Kizilgur : Toprak düzenleyicisi
Tüf (NaK2Ca5Al3Si21O70.6H2O) : (Toprak düzenleyicisi ve potasyum).
Pomza / Sünger Taşı : (Toprak düzenleyicisi ve potasyum).
Vermikülit : Magnezyum alümino slikat kil minerali (Toprak düzenleyicisi ve magnezyum).
Leonardit : (Organik Toprak Düzenleyicisi).
Torf / Turba : (Organik Toprak Düzenleyicisi).
Gidya : (Organik Toprak Düzenleyicisi). (1646443902)
Toprak Düzenleyicilerinin Etkileri:
Asitik toprakta pH’ı artıranlar: Kalsit, tebeşir, traverten, mermer, dolomit, aragonit ve marn.
Alkali toprakta pH’ı düşürenler: Leonardit, torf, jibs ve kükürt.
Toprakta süzülmeyi artıranlar: Jibs ve perlit.
Toprakta hümik asit ve organik madde miktarını artıranlar: Leonardit, torf, gidya.
Toprağın işlenebilirliğini düzenleyenler: Leonardit, torf, kalsit gurubu, jibs, vermikülit, diatomit, perlit, pomza.
Toprağı nemli tutanlar: Leonardit, torf, perlit, vermikülit, diatomit, zeolit, pomza.
___________________________________________________________________________________________________________________________________
|
COPYRIGHT 2012 SİAMAD MADENCİLİK
|
—————
İletişim
LEONARDİT E- SİPARİŞHAVRAN BALIKESİR
0 532 280 9001
leonardit@leonardit.com.tr
www.leonardit.com.tr